- Views 0
- Likes 0
- دوره سوم کودکی که شش تا دوازده سالگی را در بر می گیرد ، به دوره دبستانی معروف و آغاز آموزش رسمی کودک است.کودک در این دوره، خواندن، نوشتن و حساب کردن را می آموزد، علاقمند است کارهایش را خوب انجام دهد، محتاطانه عمل می کند، اعتماد به نفس داردو می خواهد هر کاری را خودش تجربه کند.
۱– رشد جسمانی کودکان در دوره دبستان
رشد جسمانی در دوره دبستانی نسبتا کندتر از دوره های قبل است. قد کودک شش ساله تقریبا ۱۱۲ سانتی متر و وزنش ۲۲ کیلوگرم است. در دوازده سالگی قد تقریبا به ۱۵۰ سانتی متر و وزن به ۴۵ کیلوگرم می رسد. (بطور میانگین) در دوره دبستانی، نسبت و شکل اندامهای بدن به بزرگسالان شبیه و استخوانهای بدن سفت می شود. اولین دندانهای دائمی در حدود شش سالگی می رویند و تقریبا تا دوازده سالگی کامل می شوند. در این دوره، به تدریج بر فشارخون کودک افزوده می شود و ضربان قلب کاهش می یابد در رشد جسمانی کودکان دبستانی تفاوتهای کمی و کیفی وجود دارد.
پسران بیشتر بافتهای ماهیچه ای و دختران بافتهای چربی دارند. در این دوره، احتمال پوسیدگی دندانها و پیدایش ، دیابت و انواع حساسیتها افزایش می یابد. سلامت جسمانی در سازگاری عاطفی و اجتماعی کودک موثر است و بیماریهای طولانی موجب گوشه گیری کودک می شود.
۲– رشد حرکتی کودکان در دوره دبستان
به موازات رشد عصبی – عضلانی، قدرت بدنی کودک افزایش می یابد و حرکات او هماهنگ و موزون می شود و انجام دادن اعمال پیچیده به طور منظم میسر می گردد. حرکات پسران سریع تر و هماهنگ تر از اعمال دختران است. دختران در اعمالی که به استفاده از ماهیچه ظریف نیاز دارد، نظیر نقاشی، خیاطی و بافندگی بر پسران ارجحیت دارند.
3-رشد ذهنی کودکان در دوره دبستان
رشد ذهنی در دوره دبستانی سریع تر است و به تدریج مهارت حل مسئله حاصل می شود. تجربیات وسیعی که کودک به مرور زمان در این مرحله کسب می کند، به او امکان می دهد تا بتواند رابطه علت و معلولی بین پدیده ها را بهتر از سالهای قبل درک کند. رشد ذهنی کودک در مرحله عملیات محسوس قرار دارد که در آن، فعالیت کودک با محیط، عینی و اعمال از طریق کوشش و خطا ندارد، درک مفهوم بقای ماده، عدد، وزن . حجم و همچنین توانایی طبقه بندی و ردیف کردن را به دست می آورد.
۴– رشد عاطفی کودکان در دوره دبستان
کودک دبستانی از اینکه مبادا مورد توجه و محبت والدین و معلمان و همبازیهایش قرار نگیرد مضطرب و نگران می شود، به همین دلیل برای جلب توجه به تقلید از رفتار اطرافیان و همانندسازی با آنان می پردازد. ترس، حسادت، رقابت و پرخاشگری بین کودکان دبستانی شایع است و در هر مورد باید با آنان به طریق مناسبی برخورد شود، در غیر این صورت کودک به استفاده از ساز و کارهای دفاعی و رفتارهای مزاحم متوسل و عملکردش مختل می شود. در این دوره اظهار وجود و استقلال طلبی و خرده گیری حساسیت نشان می دهد، از تاریکی و تنهایی می ترسد و از تمسخر و ریشخند رنج می برد. کودکان دبستانی از شادی و سازگاری نسبتا خوبی برخوردارند و می آموزند که چگونه واکنشهای عاطفی و هیجانی خود را، به خصوص خارج از خانه، کنترل کنند. واکنشهای عاطفی کودک دبستانی بیشتر حالت زبانی و کلامی به خود می گیرد و رمزی و غیر مستقیم می شود. کودک شش ساله بسیار احساساتی است و به صورت دوگانه عمل می کند، یعنی ممکن است در یک زمان شخص را دوست بدارد و در زمان دیگر از او بیزار باشد. او در عین چابکی و فعال بودن، بی قرار و ناآرام است و هنگام بازی با دوستانش به جنگ و گریز می پردازد. کودک در هفت سالگی نسبتا آرام است و در موقعیتهای ناخواسته به جای دعوا لب به شکایت می گشاید و غرغرکنان خود را از صحنه کنار می کشد. به نظر کودک هشت ساله انجام دادن هیچ کاری مشکل نیست و او فکر می کند از عهده انجام همه امور بر می آید. در کودک نه ساله اگر چه میل به استقلال شدید است، بسیار شکایت می کند و دلهره دارد. کودک ده ساله اطاعت کردن را دوست دارد و از خود توقع دارد که فرد منظمی باشد.
5– رشد اجتماعی کودکان در دوره دبستان
رشد اجتماعی کودک در دوره دبستان بسیار سریع است و معلمان و همبازیها در آن نقش مهمی دارند. کودک در مدرسه علاوه بر تقویت آموخته های خانواده، مطالب جدید و روش زندگی را می آموزد. مدرسه، اجتماعی شدن کودک را تسریع می کند، روابط او را با دیگران گسترش می دهد، روش حل مسئله وانجام دادن صحیح امور را به کودک می آموزد و مهارتهای ذهنی او را تقویت می کند.
دانش آموزان دبستانی به رقابت با یکدیگر می پردازند و می خواهند از دیگران پیشی بگیرند. رقابت کودکان که در ابتدا ملایم است به تدریج شدت می یابد و بر رشد اجتماعی آنان اثر می گذارد. دوستان و همکلاسیها در رشد اجتماعی کودک دبستانی تاثیر فراوان دارند. کودک از طریق ارتباط با دوستان علاوه بر کسب رضایت و تسلی خاطر به امکانات خود و انتظارات دیگران پی می برد و روشهای همکاری و ارتباط با اطرافیان و حل مسئله را یاد میگیرد.
کودک هشت ساله پرجنب و جوش و فعال است و از انجام دادن کارهای جدید لذت می برد. کودک در نه سالگی برای مستقل شدن اصرار می ورزد و معتقد است که بزرگ شده است و والدین نباید به او دستور بدهند. کودک در ده سالگی از دستورات والدین تبعیت و نسبت به اطرافیان با محبت و صمیمیت رفتار می کند و در رفتارش انعطاف پذیر است.
۶– رشد اخلاقی کودکان در دوره دبستان
در این دوره کودک پذیرش مقررات اجتماعی و قضاوت در مورد خوبی و بدی رفتار اطرافیان را آغاز می کند. او به هماهنگ شدن با معیارهای اخلاقی دیگران علاقمند است، زیرا بدان وسیله می خواهد رضایت آنان را به دست آورد و دختر یا پسر خوبی قلمداد شود.
خانواده و مدرسه در این دوره در رشد اخلاقی سهم مهمی دارند. چنانچه بین نگرش والدین و مدرسه تضادی باشد، کودک مبهوت می شود و نمی تواند درباره رعایت کردن و انجام دادن یکی از انها تصمیم مناسبی بگیرد. بنابراین باید بین مدرسه و خانواده ارتباط منظم و دایمی وجود داشته باشد و ارتباط آنها با کودک به طور هماهنگ انجام پذیرد. به نظر پیاژه بازی و تعامل کودکان با همسالان در رشد اخلاقی اهمیت بسیار دارد. کودک در هفت سالگی، مفاهیم اخلاقی را در می یابد و برای قواعد و مقررات بازیها اهمیت قائل می شود و اعمال دیگران را به صورت خوب یا بد بررسی می کنند.
