افراد مختلف ، الگوهای اجابت مزاج مختلفی دارند . این الگوها به میزان تحرک بدنی ، ورزش ، شیوه زندگی و سلامت عمومی فرد بستگی دارند .
اجابت مزاج بیشتر از همه تحت تاثیر میزان فیبر غیر محلول دریافتی ( مثل سبوس گندم ) رژیم غذایی و میزان مایعات مصرفی قرار دارد . بعضی از افراد در روز تا ۳ بار اجابت مزاج دارند در حالی که گروهی دیگر در هفته ۳ بار اجابت مزاج دارند . قانونی وجود ندارند که روزانه یک بار اجابت مزاج لازم است ، یبوست معمولا به این معنی است که تغییری در اجابت مزاج رخ داده و فواصل آن را طولانی تر کرده ، قوام مدفوع سخت تر شده و دفع آن دشوار گردیده است .
بعضی از داروها ممکن است باعث یبوست شوند . بعضی از داروهای شایع که باعث یبوست می شوند عبارتند از : مسکن های مخدر ( مثل کدئین و مورفین ) ، ترکیبات ضد اسید حاوی آلومینیوم و بعضی از داروهای خاص کاهش فشار خون .
فیبر رژیم غذایی مربوط به بخش هایی از غذا می شود که از گیاهان منشا گرفته ولی قابل هضم نیست . فیبرها انواع مختلفی دارند مانند سبوس گندم و غلات پوست نگرفته که در تنظیم فعالیت روده از موثرترین خوراکی ها به شمار می آیند .
علایم ممکن در بزرگسالان :
- اجابت مزاج با فواصل طولانی
- درد هنگام اجابت مزاج
- مدفوع سخت و پشکل مانند
- ناتوانی در اجابت مزاج
- بریدگی های کوچک در مقعد ( شقاق)
- دردهای شکمی
توصیه های خانگی
- می توانید از مسهل های ملایم مانند شربت شیر منیزی به اندازه ۲ قاشق غذاخوری ( ۳۰ سی سی ) یک بار یا دو بار در روز استفاده کنید . اگر از دیگر مسهل ها استفاده می کنید ، مراقب باشید . این مسهل ها معمولا حاوی فرآورده های گیاه سنا هستند . این ترکیبات معمولا تند و قوی هستند و ممکن است در صورت مصرف منظم مشکلات روده ای دیگر ایجاد کنند . وقتی که یک محصول نام خوشایند یا بسته بندی خوش رنگی دارد به این کار می توان از شیاف گلیسیرین برای کوتاه مدت استفاده کرد . به ندرت به شیاف قوی تری نیاز می شود . شیاف بیزاکودیل را تنها می توان یک بار در هفته بدون نظر پزشک استفاده کرد .
- نرم کننده های مدفوع ، می تواندبه یبوست کوتاه مدت ناشی از دارو ، بارداری ، بیماری جدید ، تغییر در رژیم غذایی یا وضعیت زندگی کمک کند . از دکتر داروساز کمک بگیرید .
- برای حل بلند مدت مشکل ، اغلب نیاز است که به رژیم غذایی فیبر بیشتری اضافه شود . بهترین گزینه سبوس گندم است . راز این راه حل در اضافه کردن آرام و مستمر سبوس به رژیم غذایی است . فیبر شکل دهنده مدفوع نیست و ممکن است همان طور که اسهال ملایم ایجاد می کند منجر به یبوست نیز بشود .
با یک قاشق غذاخوری سرپر سبوس گندم یا ۴/۱ فنجان غلات کامل شروع کنید . برای افزایش میزان این فرآورده ها در رژیم تان دست کم ۱ هفته صبر کنید . اگر افزایش سبوس گندم یا غلات کامل را تحمل می کنید می توانید به شکل هفتگی یک قاشق غذاخوری سبوس گندم یا ۴/۱ فنجان غلات کامل به میزان مصرف روزانه تان اضافه کنید . هدف خود را رسیدن به ۲ تا ۶ قاشق غذاخوری سبوس گندم یا ۲/۱ تا ۱ فنجان غلات کامل در روز قرار دهید . فرآورده های حاوی پسیلیوم نیز به عنوان مکمل فیبر غذا قابل استفاده است . در این خصوص با دکتر داروساز مشورت کنید . به یاد داشته باشید که افزایش آرام و مستمر فیبر رژیم غذایی احتمال ایجاد علایم جدید و عوارض ناخواسته را به حداقل می رساند . افزودن فیبر دریافتی با افزودن حبوبات ، میوه جات و سبزیجات به رژیم غذایی ، هم به سلامت عمومی شما کمک می کند و هم اجابت مزاج آسان تری را به همراه دارد . به خاطر داشته باشید که همه گیاهان خوراکی به میزان برابر فیبر ندارند و در نتیجه ممکن است نتایج یکسانی در بهبود اجابت مزاج نداشته باشند . بعضی مثل سبوس جو دوسر هیچ تاثیری ندارند ، بعضی مثل حبوبات با تولید گاز اضافی همراه هستند . شواهد فزاینده حاکی از آن است که افرادی که رژیم پر فیبر دارند ، در معرض خطر کمتر سرطان و بیماری های قلبی هستند .
- سندرم روده تحریک پذیر بیماری است که در آن تحرک روده بیمار به طور مستمر در حال تغییر است . مبتلایان به این سندرم اغلب وضعیت طبیعی یا یبوست دارند و پس از آن اسهال با دل درد را تجربه می کنند. علایم این بیماران ممکن است با افزایش مصرف فیبر برطرف شود ولی اگر علایم دیگری نظیر کاهش وزن ، خونریزی مقعدی یا اسهال شدید وجود داشته باشد که با این روش رفع نشود ، باید به پزشک مراجعه کنید .
- نوشیدن آب بیشتر به خودی خود باعث آسان تر شدن اجابت مزاج نمی شود . اگر فیبر بیشتر می خورید باید ۱ تا ۲ لیوان آب بیشتر در روز بنوشید . فیبر بیشتر آب را در مدفوع حفظ می کند و مدفوع را نرم می کند .
- دفع مدفوع سفت می تواند باعث همورویید یا خونریزی از مقعد گردد . در این نوع خونریزی ، معمولا رنگ خون روشن است و بر سطح مدفوع یا دستمال توالت و یا به صورت قطرات خون در لگن دستشویی دیده می شود . اگر خونریزی مکرر رخ می دهد یا با نرم شدن مدفوع باز هم استمرار می یابد به پزشک مراجعه کنید .
